ف
وشیدن قهوه در اوقات مختلف روز میتواند مزایای آن را کم یا زیاد کند؛ همچنین، براساس تحقیقی در علم کرونوفارماکولوژی (chronopharmacology/ شاخهای از علوم اعصاب که بر چگونگی تأثیر داروها روی چرخههای زیستی طبیعی بدن تحقیق میکند) میتواند برای سلامتی خطرناک باشد.
بخشی به نام هسته سوپراکیاسماتیک (SCN) در مغز انسان وجود دارد که سطح کورتیزول (هورمون استرس) بدن را کنترل میکند. افزایش این هورمون بهمعنای بالارفتن سطح هوشیاری انسان است و نبودِ آن باعث میشود احساس خواب آلودگی کنیم. کافئین نیز چنین تأثیری دارد.
SCN کورتیزول را براساس چرخۀ شبانهروزی بدن انسان یعنی یک چرخه ۲۴ساعته آزاد میکند که برای هر فردی اندکی متفاوت است؛ مثلا سحرخیز ها و شبزندهدارها چرخههای شبانهروزیای دارند که نقطه شروعشان با یکدیگر حدود ۱۲ ساعت فرق دارد.
براساس گفته دانشمند علوم اعصاب، آقای استیون ال. میلر، پژوهشگر دوره فوقدکترا در دانشگاه پزشکی گایزل دارتموث، نوشیدن قهوه زمانی که SCN شما به اندازه کافی کورتیزول آزاد کرده است، تأثیر مثبت آن را محدود میکند چون در آن زمان بهخودیخود تحریکپذیر هستید.
به عبارت دیگر، ترکیب قهوه بههمراه کورتیزول، بهمعنای استرس بیشتر و درنتیجه برای سلامتی مخرب است.
در مقابل، اگر زمانی قهوه بنوشید که سطح کورتیزول بدن شما پایین است، روحیه شما را بهتر میکند و سطح انرژیتان را بالا میبرد تا بتوانید بدون عصبیشدن، کار بیشتری انجام دهید.
برای یک فرد معمولی (یعنی فردی که تقریبا ساعت ۶:۳۰ صبح بیدار میشود)، اوج مقدار کورتیزول در بدن در ساعات زیر است:
- ساعت ۸ تا ۹ صبح؛
- ۱۲ ظهر تا ۱ بعدازظهر؛
- ۵:۳۰ تا ۶:۳۰ بعدازظهر.
برای افرادی که بسیار زود بیدار میشوند (مانند تیم کوک، مدیرعامل اپل که ۳:۴۵ صبح از خواب بیدار میشود)، باید ساعتهای بالا را ۳ ساعت به عقب بکشید. برای کسانی که شب دیروقت میخوابند و صبح نیز دیر بیدار میشوند (مانند همبنیانگذار ردیت، آلکسیس اوهانیان، که ساعت ۱۰ صبح بیدار میشود)، میتوانید این اعداد را ۳ ساعت جلو ببرید.
باتوجهبه چرخه شبانهروزی بدن، بهترین زمان مصرف قهوه چه زمانی است؟
سطح هورمون کورتیزول در بدن از لحظهای که از خواب بیدار میشوید شروع به افزایش میکند؛ پس اگر بهترین زمان مصرف قهوه خود را درحین صبحانه یا در مسیر رفتن به محل کار قرار دهید، حداکثر استفاده را از آن نمیبرید و ممکن است برای خودتان استرس بیدلیل به وجود آورید.
به همین شکل، اگر بهترین زمان مصرف قهوه خود را وقت ناهارتان تعیین کنید، تأثیر قهوه محدود میشود؛ چون در این زمان مقدار کورتیزولتان بالا است.
با آنکه از مقدار کورتیزول در بعدازظهر کم میشود، ولی نوشیدن قهوه در این زمان نیز فکر خوبی نیست. براساس مقالهای که در وبسایت WebMD منتشر شده است، کافئین در بدن شما تا حداکثر ۱۲ ساعت باقی میماند و میتواند باعث بی خوابی شود؛ همین بیخوابی خودش یک علت بسیار مهم برای ایجاد استرس و عامل مخرب جدی برای سلامتی است. نوشیدن قوه در شب نیز همین تأثیر را دارد (گرچه قهوه بدون کافئین احتمالا اشکالی ندارد).