تنتور چیست؟

تنتور در حقیقت مخلوطی از آب و الکل یا آب و سرکه است که حاوی نوعی ترکیب دارویی، گیاه دارویی یا داروی سنتی است. تنتورها عمدتا از خیساندن پوست، میوه، برگ (خشک یا تازه) یا ریشه یک یا چند گیاه در الکل یا سرکه به مدت چند هفته ساخته می‌شوند. الکل و سرکه کمک می‌کنند تا ترکیبات فعال گیاهی استخراج و تغلیظ شوند. در مواردی ممکن است بجای الکل یا سرکه، از روغن‌های گیاهی مانند روغن هسته انگور یا روغن کنف برای تهیه تنتور استفاده شود. تنتورها به عنوان یک داروی سنتی از هزاران سال پیش وجود داشته و یکی از اجزای اصلی طب سنتی هستند. اگرچه اثرات سلامتی تنتورها در پزشکی مدرن چندان مشخص نبوده و بخوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است اما سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) تنتورها را جزو مکمل‌ها تقسیم‌بندی می‌کند.

استفاده از تنتور کمک می‌کند تا ترکیبات موثر گیاهی یا داروی سنتی که برای سلامتی مفید هستند، به راحتی در دسترس فرد قرار گیرند. تنتورها عمدتا ارزان قیمت بوده و به راحتی در خانه قابل تهیه می‌باشند. از اینرو بسیاری از افراد از آنها به عنوان یک داروی سنتی برای اهداف مختلف استفاده کنند. البته باید حین تهیه تنتورها در منزل دقت کرد که ممکن است بعضی بخش‌های گیاهی سمی باشند و لذا باید قبلا در این مورد اطلاعات کافی جمع‌آوری شود.

نحوه مصرف تنتور

تنتورها عمدتا بصورت خوراکی مصرف می‌شوند. به اینصورت که بوسیله قطره‌چکان به زیر زبان ریخته شده و قبل از بلع مدت کوتاهی در دهان نگه داشته می‌شوند. پس از آن برای رفع تلخی آن می‌توان دهان را با آب شستشو داد. دوز مصرفی برای هر فرد بستگی به سن فرد دارد. معمولا مصرف بیشتر از ۲ میلی‌لیتر برای بزرگسالان توصیه نمی‌شود. مصرف تنتور برای کودکان ممنوع است.

تنتورهای گیاهی که بطور تجاری در دسترس هستند:

• • بره‌موم (Propolis)

بره‌موم بوسیله زنبورهای عسل تولید می‌شود. در یک مطالعه مروری در سال ۲۰۱۷ گزارش شده است که بره‌موم می‌تواند برای درمان زخم، آکنه و آلرژی‌های پوستی مفید باشد.

• • آقطی (Elderberry)

گیاه آقطی حاوی یک ترکیب آنتی‌اکسیدانت بنام آنتوسیانین است. براساس برخی مطالعات آنتوسیانین می‌تواند به کاهش التهابات کمک کند.

• • شاه‌دانه (Cannabis)

بر اساس پژوهش‌های سال‌های اخیر مشاهده شده است که گیاه شاه‌دانه می‌تواند به درمان درد، تشنج و تهوع کمک کند. FDA آمریکا نیز سه ترکیب dronabinol, nabilone, cannabidiol که از شاه‌دانه مشتق می‌شوند را برای مصارف پزشکی تایید کرده است. با این حال تولید مکمل‌های شاه‌دانه توسط کارخانه‌ها را ممنوع کرده‌است.

• • زردچوبه

زردچوبه غنی از کورکومین است که یک ماده شناخته شده آنتی‌اکسیدانت و ضدالتهاب می‌باشد. لذا تنتور زردچوبه می‌تواند برای درمان دردهای التهابی مانند آرتروز مفید باشد.

• • بنزوئین (Benzoin)

یک ترکیب روغنی است که از گیاهان نواحی استوایی استخراج می‌شود. این ترکیب در طب سنتی به عنوان یک داروی سنتی برای ترمیم زخم مورد استفاده قرار گرفته است. طی مطالعه‌ای جدید مشاهده شده است که استفاده از بنزوئین می‌تواند در بهبود زخم‌های پوستی مفید باشد.

• • اکیناسه (Echinacea)

اکیناسه یک گیاه دارویی بسیار شناخته شده در طب سنتی است که تنتور آن به عنوان یک داروی سنتی برای تقویت سیستم ایمنی بکار برده می‌شود. تاثیر اکیناسه برای تقویت سیستم ایمنی در طب مدرن هنوز محل بحث و چالش است.

عوارض جانبی تنتورها

مصرف تنتورها نیز همانند سایر مکمل‌های گیاهی، ممکن است عوارض جانبی مختلفی به همراه داشته باشد. بسیاری افراد به اشتباه فکر می‌کنند که مصرف گیاه دارویی یا داروی سنتی صرفا به علت طبیعی بودن عاری از عوارض جانبی است. بنابراین قبل از مصرف این گیاهان دارویی لازم است از عدم تداخل آنها با سایر داروهای مورد استفاده اطمینان حاصل شود. همچنین باید نسبت به احتمال وقوع واکنش‌های آلرژیک ناشی از مصرف آنها آگاه بود. برای تهیه داروهای گیاهی لازم است فرد نسبت به سمی بودن بخش‌های مختلف گیاه نیز اطلاعات کافی داشته باشد.