علم مزاج شناسی چیست؟
مزاج شناسی، علم گسترده‌ای است که کاربردهای جالبی برای تشخیص مشخصات فیزیکی و روحی هر فرد دارد و در تشخیص انواع بیماری‌ها و درمان آن‌ها بسیار کارآمد است. هر غذایی که می‌خوریم، تأثیرات مهمی بر تمامی اعضای بدن ما می‌گذارد. با شناسایی مزاج خود می‌توانیم از خوردن غذاهایی که برای ما مشکل‌ساز می‌شوند، پرهیز کنیم و بالعکس، غذاهایی که برای ما مفید هستند و به ذخیره‌سازی بیشتر انرژی کمک می‌کنند را بشناسیم. بین تمامی فاکتورهای سبک زندگی، رژیم غذایی به مراتب مؤثرترین و ساده‌ترین عاملی است که می‌تواند به طور کامل تحت کنترل شما باشد.
در حالت کلی، دو نوع مزاج داریم که در مفهوم با یکدیگر متفاوت هستند:
- مزاج ذاتی
- مزاج ناشی از بیماری
در علم مزاج شناسی، تمامی مواد غذایی با توجه به اینکه گرم، سرد، تر یا خشک هستند، طبقه‌بندی می‌شوند. این طبقه‌بندی غذاها، به مزاج‌های مختلف و تأثیراتی که هر یک از این مزاج‌ها بر روی خلق و خو و شرایط فیزیکی فرد می‌گذارد، مرتبط است. برای مثال شیر، گرم و تر است. مرغ، گرم و خشک است. اگر مواد غذایی که منطبق بر مزاج شخص است، بیش از حد مصرف شود، برای مثال مزاج فرد سرد است و بیشتر، مواد سرد مصرف کند می‌تواند بر سلامت شخص تأثیر منفی بگذارد و بالعکس.
چهار مزاج اصلی
گرم و خشک
مشخصات: افراد با مزاج گرم و خشک، از نظر اسکلت بدنی، مفاصل درشت و محکمی دارند. دارای پوست خشک، موهایی زبر، کم‌پشت و چشمانی درشت هستند. افراد با مزاج گرم و خشک افرادی زیرک، سخاوتمند، رک گو، عاطفی، با حافظه قوی و اشتهای خوبند. این افراد زود عصبانی شده و از این شاخه به آن شاخه می‌پرند. آن‌ها از نظر فعالیت فیزیکی بسیار فعال و از نظر فعالیت‌های ذهنی بسیار دقیق و منظم هستند. این افراد شرایط گرم و خشک را تحمل نمی‌کنند و ۵ تا ۶ ساعت خواب روزانه برای آن‌ها کافی است.
تعداد وعده غذایی مناسب: افراد با این مزاج باید در روز، سه وعده غذا با حجم متوسط مصرف کنند.
گرم و تر
مشخصات: افراد دارای مزاج گرم و تر دارای بدن تنومند و پرگوشت، استخوان‌بندی درشت و عضلانی، پوست نرم و متعادل هستند. بدن آن‌ها گرم و رنگ پوست آن‌ها مایل به قرمز است. دارای موهای ضخیم، پرپشت و چرب هستند و مویرگ‌های آن‌ها برجسته به نظر می‌آید. این افراد، شخصیتی متقاعدکننده، دوستانه، منعطف، بذله‌گو، خیالباف، عاطفی، شاد، جسورانه، هیجان زده و نگران دارند. همچنین حافظه و استقامت فیزیکی خوبی دارند و از نظر فعالیت بدنی فعال هستند. افراد با مزاج گرم و تر، تحمل شرایط گرم و مرطوب را نداشته و خواب آن‌ها عمیق است. خانم‌ها با این مزاج، قاعدگی‌های دردناکی را تجربه می‌کنند.
تعداد وعده غذایی مناسب: افراد با این مزاج باید در روز، دو وعده غذا با حجم متوسط یا بزرگ مصرف کنند.
سرد و تر
مشخصات: افراد با مزاج سرد و تر از نظر استخوان‌بندی درشت و چاق بوده و استعداد اضافه وزن دارند. استخوان‌بندی آن‌ها به درشتی افراد با مزاج گرم و تر نیست، بلکه ویژگی اصلی آن‌ها افزایش توده چربی بدن و چاقی است. افراد با این مزاج دارای پوست سرد، مرطوب و نرم هستند، رنگ پوست آن‌ها روشن است و موهایی نازک، روشن و چرب، چشم‌هایی درشت و تن صدای پایینی دارند. شخصیت این افراد آرام است و شنونده‌های خوبی هستند. از نظر احساسی، ترسو و خجالتی هستند اما اعتماد به نفس بالایی دارند. اشتهای آن‌ها ثابت و معمولی است، می‌توانند وعده‌های غذایی خود را به راحتی حذف کنند و احساس تشنگی کمی می‌کنند. از نظر فیزیکی استقامت ندارند و فعالیت ذهنی آن‌ها آهسته است. افراد با این مزاج، شرایط مرطوب و سرد را نمی‌توانند تحمل کنند، کم عرق می‌کنند، خواب آن‌ها سنگین است و ۸ ساعت یا ساعات بیشتری برای خوابیدن در روز احتیاج دارند.
تعداد وعده غذایی مناسب: افراد با این مزاج می‌توانند در روز، دو وعده غذا با حجم متوسط مصرف کنند.
سرد و خشک
مشخصات: افراد با مزاج سرد و خشک، بدن استخوانی و باریک اندام، با مفاصل کوچک و لاغر دارند. دارای پوست سرد، خشک و بافت زبر هستند. موهایی نازک، زبر، تیره و خشک، چشم‌هایی کوچک و صدایی ملایم دارند اما سریع صحبت می‌کنند. افراد با مزاج سرد و خشک افرادی متفکر، اهل مدیریت و تفکر هنری، تحلیل‌گر و کمال‌گرا هستند. ترسو و مضطرب بوده و حافظه کوتاه مدت خوبی دارند. اشتهای آن‌ها متغیر است. از نظر فعالیت‌های فیزیکی با‌ثبات، مرتب، منظم و فعال هستند. از نظر روحی حالت بی‌قراری دارند و حساس و شکننده هستند. افراد با این مزاج دارای قدرت تصور بالایی هستند و شرایط سرد و خشک را نمی‌توانند تحمل کنند. زیاد عرق نمی‌کنند و تمایل به بی‌خوابی دارند. زنان با این مزاج، در طول دوره قاعدگی افسردگی را تجربه می‌کنند.
تعداد وعده غذایی مناسب: افراد با این مزاج باید در روز، سه وعده غذا با حجم کم یا متوسط مصرف کنند.