انسولین هورمون بسیار مهمی در بدن است که فرایندهای بسیاری را کنترل می‌کند. بنابراین بروز هرگونه مشکل در عملکرد این هورمون، منشاء بسیاری از مشکلات مدرنیست که بشر با آن دست به گریبان است.
گاهی سلول‌های ما آنچنان که باید به انسولین پاسخ نمی‌دهند. عدم پاسخ سلول‌ها به انسولین، مقاومت در برابر انسولین خوانده می‌شود که به طرزی باورنکردی رایج است.
در واقع، مطالعه‌ایی در سال ۲۰۰۲ نشان داد که ۲۳٪ از جمعیت امریکا از مشکل مقاومت در برابر انسولین رنج می‌برند. این رقم در زنانی که مبتلا به اضافه وزن هستند به ۷۰٪ می‌رسد و در برخی بیماران بالاتر از ۸۰٪ است. حدودا یک سوم از کودکان و نوجوانان چاق نیز در برابر انسولین مقاومت دارند.
این آمار وحشتناک است اما خبر خوب اینکه مقاومت در برابر انسولین با تغییرات کوچکی در سبک زندگی به طرز چشمگیری بهبود می‌یابد.
در این مقاله به تشریح مفهوم مقاومت در برابر انسولین، دلایل اهمیت آن و چگونگی غلبه بر آن پرداخته شده است.
مفهوم انسولین و مقاومت در برابر آن
انسولین هورمونی است که توسط اندامی موسوم به پانکراس/طحال ترشح می‌شود. وظیفه‌ی اصلی آن تنظیم میزان مواد مغذی در حال گردش در رگ‌های خونی است.
اگرچه انسولین به طور خاص مسول کنترل قند خون است اما بر سوخت و ساز چربی و پروتئین نیز تاثیرگذار است. هنگامی که غذایی گوشتی که حاوی کربوهیدرات است می‌خوریم، میزان قند خون در رگ‌های خونی افزایش می‌یابد.
سلول‌های پانکراس این افزایش قند را در می‌یابند و بالطبع به خون انسولین می‌فرستند. سپس انسولین در رگ‌های خونی حرکت کرده، به اندام‌ها خبر می‌دهد که باید قند را از رگ‌های خونی بردارند و به سلول‌ها برسانند. همین امر میزان قند خون را کاهش می‌دهد و به اندام‌هایی که به آن نیاز دارند، به عنوان مثال به سلول‌ها برای استفاده یا ذخیره می‌رسانند.
این امر از اهمیت ویژه‌ایی برخوردار است زیرا تجمع قند فراوان در خون تاثیراتی سمی بر جای می‌گذارد، صدمات جبران ناپذیری وارد می‌کند و در صورتی که بدون درمان رها شود منجر به مرگ می‌گردد. با این وجود، به دلایل مختلف( که در زیر آورده شده) گاهی سلول‌ها آنچنان که باید به انسولین پاسخ نمی‌دهند. به عبارت دیگر، آنها در برابر انسولین مقاوم می‌شوند.
در چنین مواقعی، پانکراس انسولین بیشتری تولید می‌کند تا سطح قند خون را کاهش دهد. همین امر منجر به افزایش سطح انسولین در خون می‌گردد که ازدیاد انسولین خوانده می‌شود.
ترشح بیش از حد انسولین از پانکراس می‌تواند برای مدت طولانی ادامه یابد. سپس مقاومت سلول‌ها در برابر انسولین بیش از پیش می‌شود و میزان انسولین و قند خون هر دو افزایش می‌بابد. در نهایت، اگر تحمل پانکراس از بین رود و به سلول‌های خود آسیب می‌رساند.
آسیب سلول‌های پانکراس منجر به کاهش تولید انسولین می‌شود، بنابراین میزان انسولین کم شده و سلول‌ها به میزانِ ناچیزِ انسولین موجود پاسخی نمی‌دهند. بدین ترتیب باید منتظر افزایش بیش از حد سطح قند خون بود.
هنگامی که سطح قند خون از حد خاصی فراتر رود، تشخیص پزشکی، دیابت نوع ۲ است. در واقع، این مطالب توضیحی ساده در تشریح بروز دیابت نوع ۲ است.
مقاومت در برابر انسولین عمده دلیل دیابت است که ۹٪ از مردم جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
مقاومت یا حساسیت در برابر انسولین
مقاومت در برابر انسولین و حساسیت به آن دو روی یک سکه هستند.
چنانچه در برابر انسولین مقاوم باشید، پس حساسیت کمی نسبت به انسولین دارید. در مقابل اگر نسبت به انسولین حساسیت دارید، بنابراین مقاومت چندانی در برابر انسولین ندارید.
مقاوم بودن در برابر انسولین اصلا خوب نیست، حال آنکه حساسیت به انسولین خوب است.