کاسنی گیاهی ساقهدار است که فواید بسیاری برای سلامتی دارد، از جمله این فواید رفع مشکلات گوارشی، پیشگیری از سوزش معده، کاهش دردهای مفصلی، دفع سموم کبد و کیسهصفرا، جلوگیری از عفونتهای باکتریایی، افزایش مقاومت سیستم ایمنی بدن و تقلیل ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی میباشد. همچنین مسکنی طبیعیست و در برابر تشکیل سنگهای کلیوی محافظی قوی محسوب میشود و مزایایی بسیاری برای کاهش وزن دارد. مهمتر از همه، این گیاه کوچک مکملی نیرومند در برنامههای غذایی محسوب میشود.
کاسنی در شرایط آب و هوایی متفاوت به خوبی رشد میکند و عموما در کنار جادههای اروپا، یعنی مکانهایی که برای اولین بار کشف شد دیده میشود، اما اکنون جزء گیاهان بومی آمریکا نیز به حساب میآید و به وفور در آنجا یافت میشود. برگها، شکوفهها و ریشه کاسنی هر یک به نوبه خود خواص سودمند ویژهای دارند و در بسیاری از فرهنگها برگهای آن به روشی مشابه با برگهای اسفناج به مصرف میرسد. ریشه آن اغلب به صورت پودر درآمده و جایگزین قهوه میشود، که بدین ترتیب اکثر فواید آن حفظ می گردد. کاسنی هزاران سال به عنوان مسکنی گیاهی در درمان بیماریهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته و امروزه ارزش آن به اثبات رسیده است.
در باب ارزش تغذیهای آن میتوان گفت: کاسنی منبعی فوقالعاده از ویتامین و مواد معدنیست از جمله روی، منیزیم، منگنز، کلسیم، آهن اسید فولیک بعلاوه ویتامین A،۶B،C،E وK. این فواید بعلاوه فوایدی که در زیر ذکر خواهد شد مهمترین عواملی هستند که کاسنی را مادهای ارزشمند برای سلامت بدل میکنند.
خواص گوارشی:
یکی از شایعترین دلایل گنجاندن کاسنی در رژیم غذایی تاثیر آن در بهبود عملکرد سیستم گوارشی میباشد. کاسنی حاوی اینولین است که پروبیوتیکی قویست. پروبیوتیکها طبقه خاصی از باکتریها هستند که بر خلاف دیگر باکتریها که موجب بیماری میزبان میشوند، در واقع برای میزبان مفیدند. اینولین به مقابله با برخی باکتریهای مربوط به روده و گوارش میپردازد از جمله بیماری رفلاکس اسیدی، سوء هاضمه و سوزش معده زیرا کاسنی، فعالانه میزان اسیدی بودن بدن را تقلیل میدهد.
بیماریهای قلبی:
اینولین فقط برای سیستم گوارشی سودمند نیست، شواهدی دال بر کاهش میزان کلسترول مضر(LDL) بدن نیز وجود دارد. این ماده شیمیایی مضر در خون که به LDL معروف است یکی از دلایل عمده تصلب شریان و فشار خون بالاست زیرا هنگامی که به سرخرگها و سیاهرگها میرسد به نوعی مانع از گردش خون میشود. همچنین میتواند زمینهسازِ حملههای قلبی و مغزی گردد. نکته بسیار جالب اینکه، فعالیت معبر شیمیایی ویژه اینولین برای کاهش ماده شیمیایی موسوم به کلسترول مضر نادر است، مگر آنکه فرد کربوهیدرات فراوانی مصرف کند بنابراین در این مورد تاثیر آن چندان هم سودمند نیست. با این وجود تحقیقات بیشتری در دست انجام است تا مشخص شود که چطور کاسنی میتواند در بهبود بیماری قلبی موثر باشد.
همچنین کاسنی مملو از فنولهاست که در بررسیهای گستردهای اثبات شده که از جمله عواملیست که مانع از لخته شدن خون و بینظمی ضربان قلب میشود. فنولها خواص آنتیاکسیدانی دارند و مطالعات حاکی از آن است که مصرف قهوه با عصاره کاسنی به طور قابل توجهی، بیش از قهوههای متداول توازن سلولهای خون و پلاسمای خون را در بدن بهبود بخشیده و احتمال بروز بیماری قلبیعروقی را کاهش میدهد.
پیشگیری از سرطان:
اگرچه هنوز تحقیقات در زمینه اثرات کاسنی برای اثبات مکانیسم دقیق پیشگیری از سرطان انجام میپذیرد اما مطالعات در زمینه انواع سرطان نشان میدهد که عصاره کاسنی موجب کاهش رشد تومورهای سرطانی میگردد. گزارشات اخیر حاکی از آن است که شهد موجود در کاسنی از کیفیتی برخوردار است که اجازه رشد به تومورها نمیدهد و از خواص آنتیاکسیدانی برخوردار است. پلیفنولها و phytochemicals کاسنی، تاثیرات مثبتی بر پیشگیری از انواع مختلف سرطان از جمله سرطان سینه و سرطانهای مرتبط با روده نشان دادهاند.
کاهش دردهای مفاصل:
کاسنی به طور سنتی برای درمان آرتروز به کار گرفته میشد، و مطالعات نشان دادند که کاسنی به طور قابل توجهی دارای خواص ضدالتهابی میباشد که به همین دلیل موجب کاهش دردهای مفصلی – استخوانی میشود. در مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۰ ، گزارشات حاکی از آن است که ۷۰٪ از بیمارانی که از دردهای مفصلی-استخوانی رنج میبردند و با کاسنی تحت درمان قرار گرفتند و به طور قابل ملاحظهای دردهایشان بهبود یافت. همچنین کاسنی را عموما برای کاهش دردهایی که عامل التهابی دارد، دردهای ماهیچهای و درد مفاصل میتوان مصرف نمود.
کاهش وزن:
کاسنی منبعی مفید برای فروکتوز است و اینولین به خودی خود شکلی از فیبر طبیعیست که اگر در برنامه غذایی گنجانده شوند به کنترل و کاهش وزن کمک شایانی میکنند. هر دوی این اهداف به تنظیم گرلین که نخستین اسید آمینهای است که با احساس گرسنگی و رفتارهای غذاجویانه مرتبط است، کمک میکند. مصرف کاسنی موجب کاهش ترشح هورمون گرلین و منجر به کنترل پرخوری و ایجاد احساس سیری یا پری شکم میشود، که این امر در راستای تلاش برای کاهش وزن است!
یبوست:
یکبار دیگر، اینولین نقشِ فیبر طبیعی – که از برترین مزایای کاسنیست- را برای کاسنیخورها ایفا میکند! فیبر موجب تحرکات روده میگردد، حرکات حلقوی آن را افزایش داده و ترشحات اسید معده را بالا میبرد. اساسا بدین معناست که عمل هضم به طور کلی بهتر صورت میپذیرد و یبوست تا حد زیادی کاهش مییابد. هنگامی که فرایند هضم منظم و روان باقی بماند، زمینه ابتلا به بیماریهای روده و دیگر امراض از جمله دلدرد و سرطان روده در افراد کاهش مییابد.
سیستم ایمنی:
کاسنی دارای خواص مفید فراوانیست که آن را به تقویتکنندهای نیرومند برای سیستم ایمنی بدن بدل میکند. تاثیرات آنتیباکتریال نیرومندی بر روی برخی از باکتریهای خطرناک و مقاوم از خود نشان میدهد. در ضمن پلیفنول موجود در کاسنی نقش آنتیاکسیدانی و زدایندگی رادیکالهای آزاد در رگهای خونی که زمینهساز انوع بیماریها یا امراض است، را ایفا میکند، از جمله این بیماریها میتوان به بیماریهای قلبی و سرطان اشاره کرد.
اضطراب و دلهره:
کاسنی خواصی همچون داروهای مسکن دارد که اضطراب را کاهش داده و ذهن را آرام میسازد، بنابراین استرس و تاثیرات خطرناک آن بر بدن را از بین میبرد. عصاره ریشه کاسنی به دلیل خواص آرامشبخشی به خواب راحت کمک میکند و از بسیاری از قرصهای خوابآور مرسوم سالمتر است. کاهش استرس و اضطراب خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، عدم توازن هورمونها، مرض بیخوابی، زوال عملکرد شناختی و پیری زودرس را تاحدودی تقلیل میدهد.
سلامت کلیهها:
عصاره ریشه کاسنی به عنوان دارویی ادرارآور مورد استفاده قرار میگیرد که به دفع بیشتر ادرار کمک میکند. دفع دائم سالم و مکرر ادرار به دفع سموم بدن که در کبد و کلیهها ذخیره شده کمک میکند و مانع از بیماریهای خطرناکی که بر اثر انباشته شدن سموم در بدن پدید میآید میشود. همچنین دفع مکرر ادرار، وزن آب بدن را متعادل میسازد و حتی موجب کاهش چربیها در بدن میشود، در حدود ۴٪ از حجم ادرار را چربی تشکیل میدهد که امکان انباشته شدن این چربیها در جاهای مختلف بدن وجود دارد!
هشدارهای قابل توجه:
اگرچه میتوان مزایای فراوانی برای کاسنی برشمرد، اما در صورت بارداری مصرف بیش از حد آن غیرمجاز است، زیرا ممکن است موجب خونریریزی گردد و احتمال سقط جنین غیرعمدی را افزایش دهد. اگرچه تحقیقات در این زمینه کافی نیست اما همان تحقیقات نشان میدهد که در دوران شیردهی نیز مصرف بیش از حد آن ممنوع میباشد زیرا کاسنی از طریق شیر مادر به کودک منتقل میشود.
علاوه بر این، این گیاه ارتباط مستقیمی با گیاه ابروسیا، گل همیشه بهار و گل مروارید دارد بنابراین در صورتی که به این گیاهان واکنشهای آلرژیک نشان میدهید، امکان بروز این واکنشها با مصرف کاسنی هم وجود دارد. با پزشک خود مشورت کنید یا پنل آپدیتشده آلرژی همیشه همراه خود داشته باشید تا دچار واکنشهای آلرژیک نشوید و پیش از آنکه ماده غذایی جدیدی به برنامه غذایی خود بیافزائید، با پزشک خود مشورت کنید. و در خاتمه، اگر از سنگ صفراوی رنج میبرید، مصرف بیش از حد کاسنی این مشکل را تشدید میکند پس به طور قطع با پزشک خود در این باره صحبت کنید، حتی اگر این مشکل مربوط به سالها پیش باشد.
در کنار همه این موارد، عصاره کاسنی را به غذا، قهوه یا هر آنچه که میل میکنید، بیافزائید و از فواید فوقالعادهای که این ماده برایتان به ارمغان خواهد آورد، لذت ببرید!